Vlaanderen krijgt binnenkort een forse ademruimte in haar ruimtebeslag. Met de strategie om 150.000 hectare ruimte bij toekomstige verdichtingsprojecten terug te winnen, wordt de Vlaamse natuur vooropgesteld. U leest in dit artikel wat deze maatregel precies inhoudt en waarom deze zo belangrijk is voor de toekomst van Vlaanderen.
1. Wat is het Vlaamse ruimtebeslag?
Het Vlaamse ruimtebeslag bestaat uit het ruimtedomain dat de Vlaamse regering beheert en waarvoor ze verantwoordelijk is. Het ruimtedomain omvat gronden, voertuigen, luchtruim, lagen grondwater, energienetten, infrastructuur voor transport en productie en andere materiële activa.
Het Vlaamse ruimtebeslag is verdeeld in verschillende categorieën:
- Gronden: gronden, inboedel en andere activa die eigendom, bezit of gebruik van het land zijn.
- Voertuigen: voertuigen die door de lokale of de federale overheid worden gebruikt.
- Luchtruim: het luchtruim dat de lokale of de federale overheid beheert.
- Grondwaterlagen: reservoirs, slootjes, zoete meren en zeestromen die onder de lokale of de federale overheid vallen.
- Energienetten: gas- en elektriciteitsnetten die de lokale of de federale overheid beheert.
- Transport- en productieinfrastructuur: spoorlijnen, wegen en ander transport- en productierelateerde infrastructuur.
Het Vlaamse ruimtebeslag wordt gebruikt om ruimte te beschermen, te verbeteren en te beheren, met name door de ruimtelijke ordening, de natuurwaarden en biodiversiteit te versterken en te behouden. Ook wordt het ruimtedomain gebruikt om economische doelstellingen te realiseren.
2. Welke vermindering wordt er verwacht?
Met de ingevoerde maatregelen om de verspreiding van Covid-19 te verminderen, worden steeds meer gevolgen op economisch vlak zichtbaar.
De verwachting is dat er een substantieel verschil zal zijn tussen de economische groei voor en na de pandemie. Er wordt gesproken over een krimp met onlatbare gevolgen. Hieronder staan de verwachte verschillen:
- Lagere consumentenbestedingen;
- Minder productie;
- Minder investeringen;
- Bedenken in werkgelegenheid.
Het kabinet erkent de toenemende problemen op economisch gebied en zal hiervoor verschillende steunpakketten uitwerken in order te voorkomen dat de problemen nog verergeren. Deze steunpakketten zullen gericht zijn op het creëren en behouden van banen, gelijke toegang tot financieel krediet en een evenwichtige economische groei bij alle sectoren.
3. Wat wordt er gedaan om minder ruimtebeslag te veroorzaken?
Er zijn verschillende initiatieven om minder ruimtebeslag te veroorzaken. Onderstaande punten geven een kort overzicht:
- Er worden projecten en maatregelen ontwikkeld om meer multifunctionele projecten te ontwikkelen. Door te kiezen voor multifunctioneel gebruik van grondstoffen en energie te minimaliseren, wordt er minder ruimtebeslag gegenereerd;
- Er worden slimme logistieke oplossingen ontwikkeld om de ruimtebehoefte voor productie, transport en opslag te verkleinen;
- Er wordt gezocht naar manieren om meer kleinschalige, lokaal geproduceerde producten te promoten;
- Er worden nieuwe productontwerpen en technologieën ontwikkeld met het oog op een meer gerichte grondstof- en energiebesparing;
- Er worden acties ontwikkeld om te zorgen voor een effectieve en efficiënte inzameling van afval en nuttige hergebruik of recycling van materialen;
Verder wordt er ingezet op duurzaam ruimtelijk beleid. Hiervoor is het ontwikkelen van structurele samenwerking en betere samenhang tussen verschillende ruimtelijke inspanningen belangrijk om te voorkomen dat er te veel ruimte beslag wordt gegenereerd. Met maatregelen als het gecoördineerde bestemmingsplan, de omgevingsvergunning en andere duurzame ruimtelijke initiatieven, wordt er ingezet op het verminderen van ruimtebeslag.
4. Wat zijn de voordelen van de vermindering?
De vermindering van het vermogen om energie te gebruiken en op te slaan heeft voordelen op verschillende manieren:
- Kostenbesparing: Doordat minder energie wordt gebruikt en opgeslagen, zullen de kosten voor elektrische energie lager zijn.
- Energie-efficiëntie: Doordat het vermogen wordt verminderd, zal er minder energie nodig zijn om het systeem draaiende te houden, wat leidt tot energie-efficiëntie.
- Gemakkelijk te installeren: De vermindering van het vermogen maakt het systeem gemakkelijker te installeren, waardoor het installatieproces efficiënter en goedkoper wordt.
Verder zijn er ook vele milieuvoordelen aan het verminderen van het vermogen. Weinig energieverbruik en energie-efficiëntie zorgen voor een lage carbon footprint, waardoor het milieu wordt beschermd tegen de schadelijke gevolgen van vervuiling. Dit kan leiden tot een duurzamere en verbeterde leefomgeving voor toekomstige generaties.
Deze vermindering van 150.000 ha ruimtebeslag in Vlaanderen brengt belangrijke vooruitgang voor het behoud van de natuurlijke habitat. Ondanks dat deze verandering slechts een kleine stap is in het behoud van datgene wat we waarderen, geeft het ons hoop dat de Vlaamse regio in de toekomst een nog beter beschermde natuurlijk habitat krijgt.
