Financiering voor Nederlandse infrastructurele bouwprojecten staat onder druk door een dreigende stikstofcrisis. Bedrijven en overheden hebben dringend behoefte aan een definitief stikstofkader, om de voortgang en implementatie van Nederlandse bouwprojecten veilig te stellen. In dit artikel gaan we dieper in op de uitdagingen die het ontbreken van een definitief stikstofkader met zich meebrengt en wat voor toestanden dit in Nederland kan veroorzaken.
1. Wat is het stikstofprobleem?
Het stikstofprobleem in Nederland is een wereldwijd uniek probleem. Het gaat om een overmaat aan stikstof in de Nederlandse natuur. Gevolg hiervan is dat de biodiversiteit in Nederland onder druk staat. De overmaat aan stikstof komt voornamelijk door de land- en veeteelt en verkeer.
De stikstofuitstoot is onrechtmatig als er geen toestemming is verleend voor de uitstoot. In Nederland is een gedeelte van de stikstofuitstoot niet vrijgesteld van de algemene regel door het Europees milieubeleid. Daardoor is er iets teveel stikstof in de Nederlandse natuur:
- Voedingstoffen waardoor de plantengroei sterk kan toenemen
- Acidificatie waardoor het water zuurder wordt, wat schadelijk is voor dieren en planten die afhankelijk zijn van het zoetwater
- Verzuring van bosbodems waardoor inheemse planten verdrinken
- Verdroging van de natte natuur omdat teveel voedingsstoffen stikstof afbreken en hergebruikt wordt voor andere doeleinden
Om het stikstofprobleem aan te pakken, moet de Nederlandse overheid maatregelen nemen om de stikstofemissie te verminderen en soorten en leefgebieden te beschermen.
2. Werkzame stappen nodig om problemen te verlichten
Er zijn meerdere middelen nodig om problemen te verlichten. Het belangrijkste is om naar de oorzaak van het probleem te zoeken en dan stapsgewijs passende maatregelen te nemen.
Een veelgebruikt stappenplan om problemen op te lossen is de vijf stappen van probleemoplossing (PSP):
- Stap 1: Identificeer en analyseer het probleem
- Stap 2: Bedenk oplossingen
- Stap 3: Kies een oplossing
- Stap 4: Voer de oplossing uit
- Stap 5: Evalueer de bevindingen
Het is ook belangrijk om een lange termijn visie te hebben om problemen te voorkomen. Hiervoor hebben organisaties vaak een strategie om systematisch problemen te kunnen overzien en oplossen. Dit strategisch plan analyseert de huidige situatie, brengt mogelijke belemmeringen in kaart, past controles uit en stelt controlemiddelen op om het voorkomen van toekomstige problemen te garanderen.
3. Hoe staat het met het stikstofkader in Nederland?
In Nederland is er een stikstofkader dat de hoeveelheid stikstof die in de lucht wordt uitgestoten reguleert. Er is een Europese wet die bepaalt dat de ecologische kwaliteit van Nederland onder bepaalde limieten moet blijven. Daarom bepaalt het stikstofkader hoeveel stikstof mag worden uitgestoten door middel van:
- Vergunningen waarmee bedrijven bepaalde activiteiten mogen uitvoeren waarbij stikstof wordt uitgestoten.
- Vrijstellingen voor bedrijven die activiteiten uitvoeren waarbij kleine hoeveelheden stikstof worden uitgestoten.
Deze vergunningen en vrijstellingen hebben geleid tot toenames van stikstofuitstoot in Nederland. Daarom wordt er meer controle uitgevoerd om ervoor te zorgen dat bedrijven zich aan de regels houden.
De Nederlandse Milieuwetgeving controleert de uitstoot, houdt toezicht op bedrijven en geeft bedrijven de instructies die nodig zijn om aan de hand van het stikstofkader te voldoen. Bovendien worden er rapporten en onderzoeken uitgevoerd om te controleren of de bedrijven de regels goed toe passen. Het doel is om de stikstofuitstoot effectief te verminderen en ervoor te zorgen dat regels worden nageleefd.
4. Gevolgen als er geen definitief stikstofkader komt
De , gaan veel verder dan alleen het niet kunnen starten of uitbreiden van bouwprojecten. Er zullen ook verschillende andere gevolgen zijn:
- Economisch : conflicten tussen toe- en afnemers van stikstof uitstoot, niet uitvoeren van investeringsplannen, verlaging van binnenlandse productie en naar verwachting een economische achteruitgang in Nederland.
- Milieu : verlies aan gaswinning, natuurontwikkeling, landbouw en het wegnemen van mogelijkheden om verschillende milieudoelstellingen te halen.
Deze gevolgen zouden de werking van verschillende sectoren, zoals bouw, industrie en energie, kunnen belemmeren. Zonder een definitief stikstofkader zal de duurzaamheidsdoelstellingen van Nederland ook in gevaar worden gebracht omdat het stikstofbeleid niet uitgevoerd kan worden.
Het pakket maatregelen uit het kabinet lijkt nog ver weg. Hoewel dat tegenstrijdig is met de internationale verplichting om het milieu te beschermen, staat het belang van de Nederlandse landbouwsector sterk in de belangstelling. Door een definitief stikstofkader kunnen boerenweidebufferzones worden gecreëerd waardoor het stikstofbelastingsprobleem kan worden verlaagd. Alleen dan kunnen de Nederlandse toestanden worden vermeden.
